لکه های مربوط به سن که لکه های کبدی و یا لنتیگوی آفتابی هم نامیده می شوند، نقطه هایی همسطح به رنگ قهوه ای مایل به زرد، قهوه ای یا سیاه می باشند. این لکه ها در اندازه های متفاوت و معمولا بر روی صورت، دست ها، شانه ها و بازوها ( مناطقی که بیشتر در معرض آفتاب است ) ظاهر می شوند.
لکه های کبدی در بزرگسالان مسن تر از ۵۰ بسیار شایع است. اما افراد جوان تر هم میتوانند بدان دچار شوند، به خصوص اگر آنها زمان زیادی در معرض نور خورشید قرار گرفته باشند.
اگر چه ظاهر لکه های کبدی می تواند مانند رشد ضایعات سرطانی به نظر برسد، اما لکه های مربوط به سن واقعی بی ضرر هستند و نیازی به درمان ندارند. به دلایل زیبایی، لکه های کبدی را می توان با محصولات روشن کننده پوست، کم رنگ و یا حذف کرد. با این حال، پیشگیری از ایجاد لکه های کبدی (با اجتناب از آفتاب و استفاده از کرم های ضد آفتاب) ممکن است ساده ترین راه برای حفظ ظاهر جوان پوست شما باشد.
علائم
لکه های مربوط به سن معمولا در افراد با رنگ پوست روشن ایجاد می شود، اما می تواند در افراد با پوست تیره تر هم دیده شود. لکه های مربوط به سن:
منطقه ای بیضی یا گرد و همسطح ناشی از افزایش رنگدانه است
معمولا قهوه ای مایل به زرد، قهوه ای تیره و یا سیاه هستند
بر روی پوستی که در طول سال ها در معرض نور خورشید قرار گرفته، مانند پشت دست ها، پایین پاها، صورت، شانه ها و قسمت های بالاتر از کمر ایجاد می شود
لکه های کبدی می تواند دارای اندازه ای از ۲ تا بیش از ۱۳ میلیمتر باشند و می توانند به هم متصل شده و بیشتر به چشم آیند.
از دید پزشکان برخی تغییرات در این لکه ها مهم است و برای کنار گذاشتن بیماری هایی مانند ملانوم و سرطان های بدخیم پوستی باید بررسی بیشتری صورت گیرد.
در صورت وجود لکه ای بر روی پوست، بهتر است هر تغییر جدیدی در آن توسط یک پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد:
تیره و سیاهی ضایعه
افزایش سرعت رشد
وجود حاشیه نامنظم در ضایعه
داشتن ترکیب رنگ های غیر معمول
همراهی با خارش، قرمزی، حساسیت به لمس یا خونریزی
علل لکه های کبدی
لکه های مربوط به سن در درجه اول توسط قرار گرفتن فرد در معرض اشعه ماوراء بنفش در طی چندین سال ایجاد می شوند. استفاده از لامپ های برنزه کننده و تخت های برنزه کننده نیز می تواند به ایجاد لکه های کبدی کمک کند. در لایه های فوقانی پوست ( اپیدرم ) رنگدانه ای به نام ملانین وجود دارد که رنگ طبیعی پوست به دلیل وجود آن است. اشعه ماوراء بنفش تولید ملانین را شتاب می بخشد و ایجاد حالت برنزه ای را می کند که خود این برنزه لایه های زیرین پوست را از اشعه ماوراء بنفش محافظت می نماید.
در مناطقی از پوست که در طی سال ها در معرض تابش مکرر و طولانی مدت نور آفتاب بوده است، زمانی که ملانین ها دارای تراکم و تمرکز زیاد شوند لکه های کبدی ظاهر می شوند.
عوامل خطر:
اگرچه لکه های در هر کسی می تواند ایجاد شود، ولی با وجود این شرایط احتمال ایجاد آن بیشتر است:
پوست روشن
سابقه قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید و یا مکرر و یا آفتاب سوختگی
آزمایشات و تشخیص
تشخیص لکه های کبدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه بصری. پزشک شما معمولا می تواند لکه های مربوط به سن را با معاینه چشمی پوست شما تشخیص دهد.
بیوپسی پوست. در صورت وجود هر گونه شکی در مورد اینکه آیا لکه پوستی یک لکه کبدی ست یا نه، پزشک شما ممکن است بررسی های دیگری، مانند بیوپسی پوست را درخواست نماید. در طی یک بیوپسی پوست، پزشک تکه ای کوچک از پوست (بیوپسی) را برای بررسی میکروسکوپی برمی دارد. بیوپسی پوست معمولا در مطب و با استفاده از بی حسی موضی انجام می شود.
بیماری های دیگر
دیگر شرایط مشابه با لکه های کبدی که پزشک نیاز به رد کردن آنها دارد شامل موارد زیر است:
خال ها. اگرچه آنها اغلب کوچک و قهوه ای تیره هستند ولی خال ها در رنگ و اندازه متنوع هستند. خال ها می توانند برآمده یا همسطح باشند و تقریبا می توانند در هر جای بدن ایجاد شوند.
کراتوز سبورئیک. این ضایعات برنزه، قهوه ای یا سیاه هستند و ظاهری شبیه زگیل، خمیری یا مومی دارند.
لنتیگوی بدخیم. نوعی سرطان پوست است که به نام ملانوم لنتیگوی بدخیم شناخته می شود و می تواند در مناطقی که در معرض طولانی مدت تابش آفتاب بوده است ایجاد گردد. لنتیگوی بدخیم با ضایعات برنزه، قهوه ای یا سیاه شروع می شود و به آرامی سیاه و بزرگتر می شود. اینها تمایل دارند حاشیه ای نامنظم و رنگی غیر یکدست داشته باشند و ممکن است اندکی برجسته باشند.
داروها و درمان
اگر از ظاهر لکه های کبدی ناخوشنودید، درمان هایی برای روشن کردن و یا حذف آنها وجود دارد. زمانی که رنگدانه در کف اپیدرم ( فوقانی ترین لایه پوست ) شکل می گیرد، هر درمانی که برای روشن کردن این لکه ها انجام می پذیرد باید در این لایه از پوست نفوذ کند.
درمان های لکه های مربوط به سن عبارتند از:
داروها. کرم های سفید کننده نسخه ای (هیدروکینون) به تنهایی و یا در همراهی با رتینوئیدها (ترتینوئین) و یک استروئید ضعیف ممکن است به تدریج بتواند لکه ها را در طی چند ماه محو کند. در صورت استفاده از درمان دارویی، استفاده از کرم های ضد آفتاب وسیع الطیف با فاکتور محافظت در برابر خورشید حداقل ۳۰ به شدت توصیه می شود. درمان ممکن است به خارش ، قرمزی، سوزش یا خشکی موقت منجر شود.
لیزر و آی پی ال درمانی. درمان با لیزر و آی پی ال، سلول های تولید کننده ملانین (ملانوسیت) را بدون آسیب رساندن به سطح پوست از بین می برد. درمان با لیزر یا آی پی ال درمانی به طور معمول نیاز به چندین جلسه دارد. پس از درمان، لکه های کبدی به تدریج در طول چند هفته یا چند ماه محو می شوند. لیزر درمانی دارای عوارض جانبی کمی ست، اما ممکن است باعث تغییر رنگ جزئی پوست شود. حفاظت از آفتاب پس از درمان با لیزر و یا آی پی ال هم ضروری می باشد.
انجماد (سرما درمانی). این روش شامل استفاده از نیتروژن مایع و یا عامل دیگری برای انجماد لکه های کبدی به منظور از بین بردن رنگدانه های اضافی می باشد. پس از التیام ، ظاهر پوست روشنتر می شود. انجماد یا فریز معمولا بر روی یک لکه یا گروه کوچکی از لکه های مربوط به سن استفاده می شود. درمان ممکن است به طور موقت باعث تحریک پوست شود و خطر کمی از لحاظ ایجاد رد یا تغییر رنگ دائمی پوست دارد.
سایش پوست (درم ابریشن). این روش شامل پاشیدن پودری بر روی لایه سطحی پوست توسط دستگاهی مخصوص است. در این روش لایه سطحی پوست برداشته می شود و یک لایه جدید از پوست در همان جا رشد می کند. قرمزی موقت و اسکار می تواند از عوارض این درمان باشد.
لایه برداری شیمیایی. لایه برداری شیمیایی شامل استفاده از یک اسید بر روی لایه بیرونی پوست است تا لکه های کبدی را بسوزاند. بعد از لایه برداری، پوست جدید در همان جا رشد می کند. برای حصول نتایج درمانی چند جلسه درمان ممکن است لازم باشد. در کسانی که تحت این درمان قرار می گیرند، حفاظت از آفتاب است به شدت توصیه می شود. به احتمال زیاد تحریک موقت پوست و احتمال کمی از خطر تغییر رنگ از عوارض این روش می باشد.
پیشگیری
برای کمک به پیشگیری از ایجاد لکه های مربوط به سن، توصیه های زیر را برای کاهش مواجهه با نور آفتاب عملی کنید:
اجتناب از آفتاب بین ساعات ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر. از آنجا که اشعه خورشید در طول این محدوده زمانی با بیشترین شدت می تابد، سعی کنید فعالیت در فضای باز را برای ساعات دیگری از روز برنامه ریزی کنید.
استفاده از کرم های ضد آفتاب. ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن از منزل، یک کرم های ضد آفتاب وسیع الطیف را که محاففظ در برابر هر دو نوع اشعه ماورا بنفش است را بر روی پوست خود استعمال کنید. کرم ضد آفتاب مورد استفاده باید دارای عامل حفاظت از آفتاب حداقل ۳۰ باشد. کرم ضد آفتاب را هر دو ساعت و در صورت شنا یا تعریق با فواصل کمتر تجدید کنید.
پوشاندن پوست. برای محافظت در برابر آفتاب، پوشیدن کلاه لبه پهن، نسبت به کلاه بیس بال یا گلف حفاظت بیشتری را فراهم می کند، دست و پای خود را هم با لباسی با ضخامت مناسب بپوشانید.
درمان و داروهای آکنه
درمان جای جوش(اسکار)
عواملی که ممکن است آکنه را بدتر کند
آکنه چیست؟
