آکنه

تعریف آکنه

آکنه یک بیماری پوستی است و هنگامی رخ میدهد که منافذ پوست توسط چربی و سلول های مرده پوست مسدود شوند. آکنه معمولا روی صورت، گردن، قفسه سینه ، پشت و شانه ها پدیدار می شود. درمان های موثری برای آن وجود دارد، اما آکنه می تواند مداوم باشد. جوش به آرامی التیام می یابند، و هنگامی که یکی شروع به از رفتن می کند به نظر می رسد تعدادی دیگر در حال بوجود آمدن هستند.

آکنه بیشترین شیوع را در میان نوجوانان با شیوع گزارش شده ی ۷۰ تا ۸۷ درصدی دارد. به طور فزاینده ای، کودکان جوان تر در حال گرفتن آکنه هستند.

بسته به شدت آن، آکنه میتواند موجب پریشانی روحی و اسکار پوست شود. هر چه زودتر درمان شروع شود، خطر ابتلا به آسیب های فیزیکی و روحی پایدار کمتر خواهد شد.

علائم

علائم و نشانه های آکنه بسته به شدت آن متفاوت است:

دانه های سرسفید (منافذ بسته )
دانه های سر سیاه ( منافذ باز – چربی در تماس با هوا به قهوه ای تغییر رنگ میدهد )
دانه های قرمز کوچک، برآمدگی های حساس ( پاپول ها )
کورک ها ( پوسچول ها )، که پاپول هایی با چرک در سرشان هستند
توده های بزرگ، جامد و دردناک زیر سطح پوست (ندول)
توده های پر از چرک دردناک زیر سطح پوست ( کیست )

علل

چهار عامل اصلی باعث آکنه می شود:

تولید چربی
سلول های مرده پوست
منافذ مسدود
باکتری

آکنه معمولا روی صورت، گردن، قفسه سینه، پشت و شانه ها ظاهر می شود، این مناطق از پوست بیشترین غدد چربی ( سباسه) را دارد. آکنه زمانی رخ می دهد منافذ پوست با چربی و سلول های مرده پوست مسدود شود.

فولیکول های مو به غدد چربی متصلند.این غدد ماده ای روغنی (سبوم) را برای نرم کردن پوست و مو ترشح می کنند.سبوم به طور معمول در امتداد ساقه مو و به سمت دهانه فولیکول های مو واقع در سطح پوست حرکت می کند.

هنگامی که بدن مقدار بیش از حد سلول های مرده پوست و سبوم را تولید می کند، میزان آنها در فولیکول های مو بالا می رود. این دو توده ای نرم را ایجاد میکنند که محیط مناسبی برای رشد باکتری ها می باشد. اگر منافذ مسدود با باکتری ها عفونی شود، التهاب ایجاد خواهد شد.

منافذ پر شده ممکن است باعث برآمدگی دیوار فولیکول شوند و یک دانه ی سرسفید را ایجاد کنند، و یا ممکن است به سطح باز شوند و تیره شده و یک سر سیاه را ایجاد کنند. یک سرسیاه ممکن است مانند خاک چسبیده به منافذ به نظر آید. اما در واقع منافذ با باکتری ها و چربی انباشته شده اند، که در تماس با هوا به قهوه ای تغییر رنگ می دهند.

جوش ها نقاط قرمز رنگ با مرکزی سفید رنگ هستند و زمانی که فولیکول های موی مسدود شده، ملتهب یا عفونی شوند، ایجاد می گردند. انسداد و التهابی که در عمق فولیکول مو ایجاد می شود، توده های کیست مانند را در زیر سطح پوست ایجاد خواهد کرد. دیگر منافذ پوست که دهانه غدد عرق هستند، معمولا در آکنه درگیر نمی شوند.

عواملی که ممکن است آکنه را بدتر کنند:

این عوامل می توانند باعث شروع یا تشدید آکنه ی موجود شوند:
هورمونها. آندروژنها هورمونهایی در پسران و دختران هستند که در دوران بلوغ افزایش می یابند و با تحریک غدد سباسه به بزرگ شدن باعث می شوند سبوم بشتری تولید شود.
تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری و مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی هم می تواند بر تولید سبوم تاثیر داشته باشد.مقادیر کمی آندروژن در گردش خون بانوان وجود دارد و می تواند آکنه را بدتر کند.
تغذیه. مطالعات نشان می دهد که عوامل مشخصی در رژیم غذایی، از جمله محصولات لبنی و غذاهای غنی از کربوهیدرات – مانند نان، شیرینی و چیپس – ممکن است باعث شروع آکنه شوند. شکلات از قدیم یکی از متهمان بدتر شدن آکنه است. در مطالعه ای اخیر بر روی ۱۴ مرد مبتلا به آکنه نشان داده شد که خوردن شکلات با افزایش آکنه ارتباط دارد. مطالعاتی بیشتر در مورد چرایی این اتفاق و اینکه آیا بیماران مبتلا به آکنه باید به دنبال محدودیت های خاصی در رژیم غذایی خود باشند، مورد نیاز است.
استرس. استرس می تواند آکنه را بدتر کند.

این عوامل اثر کمی بر آکنه دارند:

غذاهای چرب. خوردن مواد غذایی چرب دارای اثر کم هستند و یا هیچ اثری بر روی آکنه ندارند. هر چند کار در یک محیط چرب، مانند یک آشپزخانه ، به خاطر چسبیدن چربی به پوست می تواند فولیکول های مو را مسدود کند. این باعث تحریک بیشتر پوست و ایجاد آکنه می شود.

پوست کثیف. آکنه با کثیفی ایجاد نمی شود. در واقع، شستشوی بیش از حد پوست و یا پاک کردن پوست با صابون های تند و یا مواد شیمیایی باعث تحریک پوست می شود و می تواند آکنه را بدتر کند. با این وجود شستشوی ملایم به حذف چربی، پوست مرده و دیگر مواد کمک می کند.
لوازم آرایش. لوازم آرایش لزوما باعث بدتر شدن آکنه نمی شوند، به خصوص استفاده از انواع بدون چربی که منافذ پوست را مسدود نمی کنند، و پاک کردن آرایش به صورت منظم. مواد آرایشی فاقد چربی با اثر بخشی داروهای ضد آکنه تداخلی ندارند.
عوامل خطرساز
تغییرات هورمونی. این چنین تغییراتی در نوجوانان، زنان، دختران و افرادی که از داروهایی بخصوص استفاده میکنند ( از جمله کسانی که داروهای حاوی کورتیکواستروئید، آندروژن و یا لیتیوم مصرف می کنند) شایع است.
سابقه خانوادگی. ژنتیک نقش مهمی در آکنه ایفا می کند. اگر هر دوی والدین شما آکنه داشته اند، شما هم به احتمال زیاد به آن دچار خواهید شد.
فراورده های چرب یا روغنی. در صورتی که پوست شما در محیط کار (مثل آشپزخانه) در تماس مرتب با لوسیون های چرب، کرم و یا روغن ها قرار گیرد ممکن است دچار آکنه شود.
سایش یا فشار بر روی پوست. این می تواند توسط مواردی مانند تلفن، تلفن های همراه، کلاه، حلقه های تنگ و کوله پشتی ایجاد شود.
استرس. این علت آکنه نیست، اما با وجود آکنه، استرس ممکن است آن را بدتر کند.

درمان و داروها:

پزشک میتواند از طرق زیر به شما کمک کند:
کنترل آکنهی
جلوگیری از ایجاد اسکار آکنه
درمان اسکارهای شما
داروهای ضد آکنه از طریق کاهش تولید چربی، بالا بردن سرعت نوسازی سلول های پوست، مقابله با عفونت های باکتریال یا کاهش التهاب – کاهش به جلوگیری از اسکار کمک می کند – اعمال اثر می کنند. با مصرف اغلب داروهای نسخه ای آکنه ، ممکن است شما نتایج آن را برای چهار تا هشت هفته نبینید و حتی ممکن است پوست در ابتدا بدتر شود. پاک شدن کامل پوست از آکنه به ماهها تا سالها وقت نیاز دارد.
داروهای تجویزی پزشک بستگی به نوع و شدت آکنه دارد. ممکن است ماده ای باشد که بر روی سطح پوست استعمال می کنید (داروهای موضعی) یا دارویی که باید میل کنید (داروهای خوراکی). اغلب داروها در همراهی با هم استفاده می شوند. خانم های باردار مجاز به استفاده از داروهای خوراکی برای آکنه نیستند.

داروهای موضعی

این داروها اگر ۱۵ دقیقه پس از شستشو و خشک کردن پوست استفاده شوند بهتر اعمال اثر می کنند. ممکن است اثرات درمانی این نوع از داروها برای چند هفته اول مشهود نباشد. علائم تحریک پوستی مانند قرمزی، خشکی و پوسته پوسته شدن در ابتدا قابل پیش بینی ست.
پزشک ممکن است از روش هایی برای به حداقل رساندن این عوارض از جمله افزایش تدریجی دوز دارو، شستشوی پوست پس از مدت کوتاهی از استعمال دارو یا تعویض دارو استفاده کند.
شایع ترین داروهای تجویزی موضعی برای آکنه عبارتند از:
رتینوئید ها. این داروها به فرم کرم، ژل و یا لوسیون عرضه می شود. داروهای رتینوئیدی از ویتامین آ مشتق شده اند شامل ترتینوئین، آداپالن و تازاروتن هستند. این دارو در عصرها استعمال می شود، در شروع سه بار در هفته و سپس هر روز. این دارو از طریق جلوگیری از مسدود شدن فولیکول های مو اعمال اثر می کند.
آنتی بیوتیک ها. این دسته داروها از طریق کشتن باکتری های سطح پوست وکاهش قرمزی عمل می کنند. برای چند ماه اول درمان، شما ممکن است یک رتینوئید و یک آنتی بیوتیک را استفاده کنید. آنتی بیوتیک در صبح و رتینوئید در شب استفاده می شود. آنتی بیوتیک ها برای کاهش احتمال مقاومت باکتریایی اغلب با بنزوئیل پراکسید ترکیب می شوند. از این گروه می توان از اریترومایسین، کلیندامایسین و داپسون نام برد. عوارض جانبی اینها شامل قرمزی و خشکی پوست است.

داروهای خوراکی

آنتی بیوتیک ها. در آکنه متوسط تا شدید، برای کاهش باکتری ها و مبارزه با تورم شما ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک های خوراکی داشته باشید. انتخاب های درمانی در آکنه از بین تتراسیکلین ها شامل تتراسیکلین و داکسی سیکلین می باشد.
پزشکتان به احتمال زیاد پس از کاهش علائم و یا در صورت تشخیص عدم جواب به درمان این داروها را بعد از سه تا تا چهار ماه به صورت تدریجی قطع خواهد کرد. کاهش تدریجی دارو و سپس قطع آن از احتمال مقاومت باکتریایی خواهد کاست.
به احتمال زیاد داروهای موضعی و آنتی بیوتیک های خوراکی با هم تجویز خواهند شد. نتایج تحقیقات نشان داه ند که استعمال بزوییل پروکسید موضعی و آنتی بیوتیک خوراکی در آکنه احتمال مقاومت باکتریایی را کم می کند.
آنتی بیوتیک ها ممکن است ایجاد یکسری عوارض جانبی مانند ناراحتی معده و سرگیجه کنند. این داروها حساسیت به نور خورشید را هم زیاد می کنند. این داروها در اطفال و زنان بادار ممنوع است.
قرص های ضد بارداری ترکیبی. این دسته از داروها برای درمان آکنه زنان و دختران در دوران بلوغ مفیدند.
شایعترین عوارض جانبی قرص های ضد بارداری ترکیبی شامل سردرد، حساسیت پستان، تهوع و افزایش وزن است. یک عارضه جانبی بالقوه جدی در مصرف کنندگان این دسته داروها کمی افزایش خطر لخته شدن خون می باشد.
داروهای ضد آندروژن. داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) ممکن است برای زنان و دختران جوانی که به آنتی بیوتیک های خوراکی جواب نمیدهند انتخاب شود. این دارو اثر هورمون آندروژن را در غدد سباسه مهار می کند. عوارض جانبی احتمالی این دارو حساسیت پستان، قاعدگی های دردناک و احتباس پتاسیم است.
ایزوترتینوئین . این دارو برای افراد مبتلا به شدیدترین نوع آکنه در نظر گرفته میشود ایزوترتینوئین با اسامی تجاری راکوتان یا آکوتان و … دارویی قوی میباشد برای بیماران مبتلا به آکنه که به دیگر داروها پاسخ نمیدهند.
ایزوترتینوئین خوراکی بسیار موثر است اما به دلیل عوارض جانبی بالقوه آن پزشکان نیازمند نظارت دقیق مصرف کنندگان این دارو هستند شایع ترین عوارض جانبی بالقوه عبارتند از کولیت اولسراتیو،افزایش خطر ابتلا به افسردگی و خودکشی و نقص های مادرزادی شدید.
به دلیل خطرات جدی ناشی از عوارض جانبی این دارو برای جنین در دوران حاملگی بانوانی که در سنین باروری نیاز به مصرف این دارو دارند باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنند.

درمان های غیر دارویی

این درمان ها ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با داروها پیشنهاد گردند نوردرمانی. انواع درمان های مبتنی بر نور با موفقیت آزمایش شده است اما مطالعات بیشتری برای تعیین روش ایده آل،منبع نور و دوز مناسب مورد نیاز است.
نور درمانی باکتریهایی که در آکنه عامل التهاب هستند را مورد هدف قرار میدهد. بعضی از انواع نوردرمانی در مطب ها قابل انجام است. نوعی از نوردرمانی با نور آبی رنگ بوسیله ی دستگاه مخصوص در منزل قابل انجام است. عوارض جانبی احتمالی نوردرمانی شامل درد، قرمزی موقت و حساسیت به نور خورشید است.
لایه برداری شیمیایی. در این روش از استفده مکرر از یک لایه بردار شیمیایی مانند اسید سالیسیلیک استفاده می شود. این روش زمانی بیشتر موثر است که با دیگر درمان های آکنه ( به جز رتینوئیدها خوراکی ) همراه شده باشد. لایه برداری شیمیایی برای افرادی که رتینوئیدهای خوراکی مصرف می کنند توصیه نمی شود زیرا همراهی این دو درمان با هم به طور قابل توجهی می تواند باعث تحریک پوست شود.
لایه برداری شیمیایی ممکن است به طور موقت باعث قرمزی شدید، پوسته پوسته شدن و تاول، و در دراز مدت باعث تغییر رنگ پوست شود.
تخلیه دانه های سرسفید و سرسیاه. پزشکان از ابزارهایی خاص برای تخلیه آرام دانه های سر سفید و سر سیاهی ( کومدون ها ) که با داروهای موضعی پاک نمی شوند، استفاده می کنند. در این روش احتمال ایجاد اسکار وجود دارد.
تزریق استروئید. ندول ها و ضایعات کیستیک را می توان با تزریق مستقیم یک داروی استروئیدی به آنها درمان کرد. این روش بدون نیاز به تخلیه ظاهر ضایعات را بهبود می بخشد. عوارض جانبی این روش عبارتند از نازک شدن پوست، کم رنگ شدن پوست و ظهور رگ های خونی کوچک در منطقه تحت درمان.
درمان جای جوش ( اسکار )
روش های مورد استفاده برای کاهش رد (اسکار) به جای مانده توسط آکنه عبارتند از :
پرکننده بافت نرم. تزریق پرکننده های بافت نرم، مانند کلاژن یا چربی، در زیر پوست و اسکارها می تواند پوست را پر کند. این باعث می شود اسکارها کمتر جلب توجه کند. نتایج موقت هستند، بنابراین شما نیاز به تکرار تزریق به صورت دوره ای دارید. اثرات جانبی شامل تورم موقت، قرمزی و کبودی می باشد.
لایه برداری شیمیایی. در این تکنیک از اسید هایی با قدرت بالا برای برداشتن لایه بالایی پوست و به حداقل رساندن اسکارهای عمیق تر استفاده می شود.
سایش پوست یا درم ابریژن. این روش معمولا برای اسکارهای شدید تر در نظر گرفته می شود. در این تکنیک به وسیله دستگاهی مخصوص پودری به سطح پوست پاشیده شده و در همان لحظه ساکشن می شود. این کمک می کند تا اسکارها در پوست اطراف محو شود.
لیزر. با استفاده از لیزر لایه برداری شده و نتیجه ی آن بهبود ظاهر پوست است.
نور درمانی. لیزرهایی خاص، منابع نور پالسی و دستگاه های رادیو فرکوئنسی که به اپیدرم آسیب نمی زنند می توانند برای درمان اسکار استفاده شوند. در این درمان لایه درم پوست حرارت می بیند و باعث نوسازی پوست می شود. بعد از چند جلسه درمان اسکارها احتمالا کمتر جلب توجه می کنند. این درمان دوره بهبودی کمتری نسبت به سایر درمانها دارد. اما فرد ممکن است نیاز به جلسات درمانی زیاد با نتایج نه چندان زیاد داشته باشد.
جراحی پوست. در این تکینیک با روش پانچ اسکار برداشته شده و جای آن را بخیه کرده و پیوند پوست می کنند.
ساب سیژن. این درمان، شامل جدا کردن بافت زیر پوستی، از پوست است. این امر باعث می شود یک تجمع خون در آنجا ایجاد شود تا در نهایت بتواند اسکارهای فرورفته را همسطح کند.
میکرونیدلینگ. نیدلینگ پوست یا میکرونیدلینگ درمانی یا درمان القا کلاژن یا القا کلاژن از طریق پوست، روشی با حداقل تهاجم برای جوانسازی پوست است که در آن از وسیله ای دارای سوزن های ظریف استفاده می گردد. کار سوزن ها ایجاد سوراخ در سطح پوست برای ایجاد آسیب کنترل شده می باشد. هر سوراخ مجرایی را در پوست ایجاد می کند که بدن را برای پر کردن آن از طریق تولید کلاژن و الاستین جدید تحریک می کند. در طی روند ساخت عروق و کلاژن جدید، بافت و قوام پوست بهبود می یابد. علاوه بر این اسکارها، اندازه منافذ پوست و خطوط پوستی ( استرچ مارک ) کوچک می شوند.
پی آر پی یا پلاکت درمانی. در این روش با استفاده از کیت هایی مخصوص، مقدار کمی خون از بیمار گرفته می شود. سپس این کیت درون دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می شود تا پلاسمای حاوی پلاکت از بقیه خون جدا گردد. سپس این پلاسما به محل مورد نظر تزریق می گردد. پلاکت ها در پوست با تحریک بازسازی سلولی باعث ترمیم اسکار آکنه می گردند.

سبک زندگی و توصیه های خانگی

شما می توانید با استفاده از محصولات بدون نسخه، محصولات مراقبت از پوست با کیفیت و دیگر تکنیک های مراقبت از پوست از آکنه خفیف پیشگیری کرده و یا آن را تحت کنترل درآورید:
مناطق مشکل دار را با یک پاک کننده ملایم بشویید. صورت خود را با یک صابون ملایم و آب گرم دو بار در روزبشویید. اگر آکنه در اطراف خط رویش مو هم ایجاد می شود، هر روز موهای خود را شامپو کنید.
از محصولات خاصی مانند اسکراب ها و ماسک ها به دلیل تحریک شدن پوست استفاده نکنید. در صورت نیاز به حذف موهای منطقه مشکل دار این کار را به آرامی انجام دهید.
سازمان غذا و داروی امریکا هشدار می دهد که برخی از لوسیون های ضد آکنه بدون نسخه معمول، پاک کننده ها و سایر محصولات پوست می تواند واکنشی نادر اما جدی را عامل شود.
از یک ضد آفتاب فاقد چربی و نرم کننده استفاده کنید. در برخی افراد، آفتاب آکنه را بدتر می کند. برخی از داروهای آکنه هم فرد را بیشتر در معرض اشعه های مضر آفتاب قرار می دهند. برای اینکه مطمئن شوید که داروهای شما این اثر را دارند یا نه این مطلب با را پزشک خود در میان بگذارید.
به چیزهایی که پوست شما را لمس می کند دقت داشته باشید. پوست خود را به مانند موی خود تمیز نگه دارید. از تماس وسایل آلوده مانند گوشی تلفن و موبایل به پوست خود اجتناب کنید. لباس یا کلاه تنگ بخصوص اگر باعث تعریق شوند مشکل ساز است. عرق و چربی ضمینه ساز ایجاد آکنه هستند. از دستکاری کردن جوش ها پرهیز کنید چه اینکار می تواند باعث عفونت و اسکار گردد.