بیماری اوریون یک بیماری مسری است که توسط ویروس روبلا ایجاد می شود. این بیماری معمولا با تب، سردرد، درد عضلانی، خستگی و از دست دادن اشتها شروع می شود. سپس، اکثر مردم غده های بزاق هایشان دچار تورم می شود. این چیزی است که باعث می شود گونه های پف کرده و فک متورم به نظر برسد. در این مقاله به بررسی جامع و کامل این بیماری می پردازیم.
عامل بیماری اوریون
بیماری اوریون یک بیماری ویروسی است که توسط یک پارامیکسو ویروس که یکی از اعضای خانواده روبلا ویروس است، ایجاد می شود. متوسط دوره نهفتگی بیماری (کمون) ۱۶ تا ۱۸ روز با دامنه ای بین ۱۲ تا ۲۵ روز است.
علائم و نشانههای بیماری اوریون
بیماری اوریون معمولاً با نشانههایش که گونههای پفکرده شناختهشده و شکم متورم شده است که این بیماری سببساز آن است، شناخته میشود. این ناشی ازالتهاب غدد بزاق است. اوریون معمولاً شامل درد، حساسیت و تورم در یک یا هر دو غدد بزاق باروتید (قسمت چانه و فک) است. تورم در ابتدا در قسمت پایین گوش دیده میشود. پسازآن، در پوست و بافتهای نرم و صورت و گردن گسترش مییابد و به سمت پایین حرکت میکند. تورم معمولاً در ۱ تا ۳ روز افزایش مییابد و سپس در هفته بعد کاهش مییابد. بافت تورم زاویه گوش را تحت تأثیر قرار میدهد. همانطور که تورم بدتر میشود، زاویهی فک پایین زیر گوش دیگر قابلمشاهده نیست. یک تورم باروتید ممکن است قبل از دیگری به وجود آید و در ۲۵٪ از بیماران تنها یکطرف متورم میشود. سایر غدد بزاقی (زیر جمجمه و زیر زبان) زیر کف دهان نیز ممکن است در بروز این بیماری متورم شوند، اما این موارد کمتر (۱۰٪) است. علائم غیراختصاصی ممکن است چند روز بعد از تورم باروتید، ازجمله تب پایین که ممکن است ۳ تا ۴ روز طول بکشد، میا لژی، بیاشتهایی، ناخوشی و سردرد. تب ۳ تا ۴ روز ممکن است ادامه یابد. عارضه Parotitis حداقل ۲ روز طول میکشد، اما ممکن است بیش از ۱۰ روز طول بکشد. بااینحال، عفونت ناشی از ویروس روبلا ممکن است تنها علائم غیراختصاصی یا ابتدا تنفسی داشته باشد یا ممکن است در کل بدون علامت باشد. عفونت اوریون اغلب با تورم غدد لنفاوی گردن اشتباه گرفته میشود. تورم گره لنفاوی میتواند بهوسیله مرزهای مشخصی از گرههای لنفاوی، موقعیت آنها در پشت زاویه استخوان فک و یا زاویهی فک که از ویژگیهای اوریون است، متفاوت باشد. افرادی که مبتلابه اوریون هستند، اغلب بیشتر چند روز قبل و بعد از ابتلا به Parotitis توانایی انتقال عفونت را دارند.
شایعترین نشانههای ابتلای به بیماری اوریون عبارتاند از:
• تب
• سردرد
• دردهای عضلانی
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• تورم یک یا دوطرفه غدد بزاقی بناگوشی زیر گوش یک یا دو طرف (parotitis)
علائم معمولاً به مدت ۱۶-۱۸ روز پس از عفونت ظاهر میشوند، اما این دوره کمون میتواند بین ۱۲ تا ۲۵ روز پس از عفونت باشد. برخی از افرادی که به اوریون مبتلا میشوند علائم بسیار خفیف یا بدون علائم دارند و اغلب آنها نمیدانند که این بیماری رادارند. اکثر افراد مبتلابه این بیماری بهطور کامل در چند هفته بهبود مییابند.
راههای انتقال بیماری اوریون
• بیماری اوریون، یک بیماری مسری است که توسط یک ویروس ایجادمی شود و از طریق بزاق یا مخاط از دهان، بینی یا گلو گسترش مییابد. یک فرد آلوده میتواند ویروس را از این طریق انتشار دهد
• سرفه، عطسه یا صحبت کردن
• به اشتراکگذاری اقلام شخصی، مانند فنجان و یا غذا خوردن با دیگران و…
• لمس اشیاء یا سطوح غیر ایمن با دستهای نشسته که سپس توسط دیگران لمس میشوند.
• این بیماری قبل از اینکه غدد بزاقی شروع به رشد کنند و تا پنج روز پس از شروع تورم، شروع شود، به طرز فراوان ای گسترش مییابد.
عوارض ناشی از ابتلای به اوریون
این بیماری میتواند گاهی باعث ایجاد عوارض، بهویژه در بزرگسالان شود
عوارض ناشی از این بیماری عبارتاند از:
• التهاب بیضهها (ارچیت) در مردان که به بلوغ رسیدهاند؛ بهندرت این امر منجر به مشکلات باروری میشود
• التهاب مغز (آنسفالیت)
• التهاب بافتی که مغز و نخاع را تحت تأثیر میدهد (مننژیت ).
• التهاب تخمدانها (oophoritis) و یا بافت پستان (ماستیت).
واکسیناسیون جهت پیشگیری از بیماری اوریون
واکسن MMR میتواند مانع از بروز این بیماری شود. این واکسن افراد دریافتکننده این واکسن را در برابر سه بیماری محافظت میشود: سرخک، اوریون و سرخجه. CDC توصیه میکند که کودکان واکسن MMR را دریافت کنند، شروع اولین دوز در ۱۲ ماهگی و دوز دوم در ۱۸ ماهگی است. نوجوانان و بزرگسالان نیز باید در مورد واکسیناسیون MMR خود بهروز باشند و در صورت عدم دریافت آن را دریافت کنند. واکسن MMR بسیار ایمن و مؤثر است. واکسن MMR زمانی که یک فرد دو دز از این واکسن را دریافت میکند، دارای حدود ۸۸٪ (محدوده: ۶۶-۹۵٪) اثربخشی است و یک دوز دارای حدود ۷۸٪ (محدوده: ۴۹٪ -۹۲٪) اثربخشی است. کودکان همچنین ممکن است واکسن MMR را دریافت کنند که از سرخک، اوریون، سرخجه و واریسلا زوستر (آبلهمرغان) محافظت میکند. این واکسن تنها برای استفاده در کودکان ۱۲ ماهه تا ۱۲ ساله مجاز است. پیش از برنامه واکسیناسیون ایالاتمتحده در سال ۱۹۶۷، اوریون یک بیماری جهانی از دوران کودکی بود. از زمان پیش از واکسیناسیون، موارد ثبتشده در ایالاتمتحده بیش از ۹۹ درصد کاهش داشته است. بیماران سرپایی هنوز هم در جوامع بسیار واکسینه شده در ایالاتمتحده، بهویژه در مکانهایی که کودکان و یا بقیه افراد دارای ارتباط نزدیکی هستند مانند مدارس، کالجها و اردوگاهها رخ میدهد. بااینحال، پوشش بالای واکسیناسیون به محدود کردن اندازه، مدتزمان و کاهش گسترش شیوع این بیماری کمک میکند.
درمان بیماری چگونه است؟
اوریون نوعی بیماری ویروسی است، بههمیندلیل نمیتوان برای درمان آن از آنتی بیوتیک ها بهره برد. درحالحاضر هم هیچ درمان ضدویروسی برای رفع آن وجود ندارد. بهبودی با طیشدن دورهی درمان و مقاومشدن سیستم ایمنی بدن حاصل میشود و روند بهبود تقریبا شبیه روند بهبود سرماخوردگی است. در بیشتر موارد، افراد بعد از ۲ هفته بهبود پیدا میکنند. ازجمله اقداماتی که منجر به کاهش درد میشود:
مصرف مقدار زیادی مایعات بهویژه آب. باید از مصرف آبمیوه پرهیز بشود، زیرا باعث افزایش بزاق میگردد و ممکن است افزایش بزاق باعث ایجاد درد بشود؛
روی ناحیهی دردناک، چیز سردی قرار بدهید تا از میزان درد آن بکاهد؛
از غذاهای مایع و بدون نیاز به جویدن زیاد استفاده کنید، زیرا جویدن در این حالت با درد همراه است؛
استراحت و خواب کافی داشته باشید؛
آبنمکِ گرم غرغره کنید؛
از مُسکنها کمک بگیرید. بسیاری از مسکنها مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را میتوان بدون نسخه از داروخانهها خرید